Tıbbı istatistikler her yüz kişiden birinin psikopat olduğunu gösteriyor. Peki siz psikopat mısınız?
Sosyal yaşantımızda huyunu, kişiliğini beğenmediğimiz genellikle tartıştığımız insanlarla karşılaştığımız
da dilimizden dökülen, sözcük hep aynıdır ‘ tam bir psikopat bu’.
Psikopat denilince genellikle hemen insanların aklına canavar ruhlu, kötü şeyler yapan insanlar geliyor
ama işin gerçeği psikopatlar çaktırmadan aramızda yaşıyorlar. Ve işin ilginç yanı psikopatların
genellikle zeki, karizmatik ve eğlenceli insanlar olmasıdır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir
çalışma toplumda politikacılar, iş adamları, sanatçılar, askerler ve polisler arasında yüksek oranda
psikopatik kişiliğe sahip insanların olduğunu gösteriyor.
Psikiyatrik hastalıklar veri tabanı DSM-5 e göre;
Psikopatlık; duygu, empati ve sorumluluktan yoksunluk ile karakterize , çok zaman anti sosyal ve
kriminal davranışlarla birlikte giden bir kişilik bozukluğudur. Yapılan bilimsel çalışmalar bu insanların
çok belirgin birtakım özelliklerinin olduğunu göstermektedir.
En belirgin 15 özellikleri ise;
Sorunlu bir çocukluk,
Yalancılık,
Kendini övmek,
Kendini önemsemek, megalomani,
Empati yoksunluğu,
Çevresindekileri manipüle etmek,
Sorumluluk hissetmemek,
Suçluluk hissetmemek,
Anlık karar verme,
Heyecan ve tehlikeden hoşlanmak,
Uzun vadeli düşünmemek,
Korkusuzluk,
Başkalarından faydalanmak,
Suça yatkınlık,
Psikopatlık bir ruh hastalığı ve delilik değildir. Makalemizin başında da belirttiğimiz gibi çoğu zaman
zeki ve karizmatik insanlardır. Psikopatlar insanların psikolojisini, zaafiyetlerini çok iyi tespit edebilen
ve bu şekilde insanları etkileyebilme ve manipüle etme kabiliyetine sahiptirler.
Örneğin bir psikopat gerektiği takdirde yeni tanıştığı birisine ayaküstü yalan bir hikaye yazar, askerliği sırasında komanda olduğunu Güneydoğu da çarpışırken yaralandığını, gazi olduğunu ballandıra ballandıra anlatır ve
karşısındakini etkilemeyi başarır. Bazen de bu kişiler aksine en yakın zamanda hayatının aşkını kanser
hastalığından kaybettiğini ve o günden beri de derin depresyonda olduğunu anlatarak karşısındakini
etkilemeye çalışırlar ve çoğu zaman anaçlık duygularından istifade etmeye kalkarlar yani psikopatlar
esasen duygu vampirleri gibidirler.
Bu insanlar için dünyanın merkezi kendileridir ve müthiş derecede motive insanlardır. Amaca giden yolda her şey mubahtır onlar için. Reddedilme ve terkedilme gibi nedenlerle sevgilisini, eşini bıçaklayan, yaralayan canavarların çoğu klinik psikopatlardır. Yüksek egolarının zedelenmesine hiçbir şekilde tahammül edemezler.
Eminim sizde yazılanları okuduktan sonra psikopat olup olmadığını merak ettiniz, bu merakınızı
gidermek için sizleri 20 soruluk bir teste tabi tutmak istiyoruz. Bu teste geçmeden ise size çok ilginç
klasikleşmiş birkaç senaryodan bahsedeceğiz. Bahsettiğimiz senaryoları hayal edin ve lütfen
senaryoları okuduktan sonra sonuna gelmeden siz olsanız ne yapardınız bunu düşünün.
- Senaryo: Siz bir tren yolunun kenarındasınız bir taraftan son sürat bir tren geliyor ve tren
yolunda rayların üzerinden kurtulamayan beş kişi var ancak sizin elinizin altında trenin
yönünü değiştirebilecek bir manivela var bu manivelayı çektiğiniz takdirde bu beş kişi
ölümden kurtulacak fakat yan yola sapan tren orada duran bir kişiyi öldürecek. Şimdi
okumayı durdurun ve ne yapacağınızı düşünün.
Düşündünüz mü? Manivelayı çevirir miydiniz? Peki bakalım gerçekte neler oluyormuş ve
bunu nasıl analiz etmişler. İnsanların çoğu maalesef bu durumda donup kalıyorlarmış ancak
insanların bir kısmı beş kişiyi kurtarmak adına ve bir kişinin öleceğini düşünmeksizin
manivelayı çeviriyorlarmış. Burada psikopatların yaptığı şey hiç düşünmeden tereddüt
etmeden manivelayı çevirmek oluyormuş.
- Senaryo: Yukarıda yazdığımız senaryoyu biraz değiştirelim. Yine bir tren var son sürat geliyor
ve beş kişiyi ezip gidecek ancak bu sefer siz üst geçidin üzerindesiniz ve yanınızda çok iri kilolu
bir adam var eğer siz bu kişiyi aşağıya ittirirseniz tren raylarına düşecek ve onun cüssesi treni
yavaşlatarak beş kişinin kurtulmasını sağlayacak. Birinci senaryo ile bu senaryonun sonucu
esasen aynı, beş kişi kurtulacak bir kişi ölecek. Soru şu; yanınızda ki cüsseli adamı aşağıya
ittirir misiniz? Bu soruyu da biraz düşünün…
Bu iki senaryonun sonucu aynı ancak yapılan senaryolar gösteriyor ki hiçbir normal insan beş
kişiyi kurtarmak adına yanındaki insanı aşağıya atamıyor. Asıl önemli nokta şu gerçek
psikopatların hiçbiri bir an dahi tereddüt etmeden beş kişiyi kurtarmak adına yanındaki kişiyi
gözünü kırpmadan aşağıya ittiriyor. İşte normal insanlarla psikopatlar arasındaki en büyük
farklardan biri bu.
3. Senaryo: bu senaryomuz çok farklı ama bu da bazı psikopatik özellikleri göstermek
bakımından çok önemli. Senaryomuz şu: bir oda var ve içeride bir bebek var ve içerideki
bebek büyüdüğünde milyonlarca insanın katili olacak. Size gir içeriye bebeği öldür, bu sayede
3-5 milyon insanın hayatını kurtarmış olacaksın, bebeği öldürmenin sonucunda da herhangi
bir cezai sorumluluğun yok deseler ileride oluşabilecek 3-5 milyonluk insan kaybını önlemek
adına bu bebeği boğabilir misiniz? Bunu da biraz düşünmenizi istiyoruz…
Uzmanların yorumu gayet net hiçbir normal insan ileride milyonlarca insanı öldüreceği kesin
dahi olsa bir bebeği öldürme kabiliyetine sahip değiller, normal olan kimse bir bebek
öldüremez ancak burada psikopatlar için durum farklı psikopatlar genelde pragmatik sonuca
yönelik insanlar oldukları için gözünü kırpmadan o bebeği öldürürler.
Şimdi sizinle 20 soruluk bir test yapalım. Her sorunun karşılığında belli bir puan var. Elinize
kağıt kaleminizi alın her tercihinizi kağıda yazın daha sonra bu testin sonucunu toplayıp analiz
edeceğiz. Cevapların yanlarında yazan sayıları toplayın ve sonucunu öğrenin.
- Bir tartışmada haksız olabileceğinizi hiç düşünür müsünüz?
Her zaman -0- Bazen -1- Hiçbir zaman -2- - Önce can sonra canan.
Hayır -0- Bazen -1- Her zaman -2-
3. Heyecan yaşamayı severim.
Pek değil -0- Bazen -1- Her zaman -2-
- Başınız sıkıştığında yalan söyler misiniz?
Hiçbir zaman -0- Bazen -1- Her zaman -2-
5. Sık sık tartışır mısınız?
Hiçbir zaman -0- Bazen -1- Her zaman -2-
- Bir çocuk ağladığında;
İçim parçalanır -0- Pek ilgilenmem -1- Niye ağlıyor bu çocuk derim -2-
- İnsanlar sizi karizmatik bulur mu?
Hayır -0- Bilmem ki -1- Evet -2-
- Kopya çekmek çekmeyene haksızlık mı ?
Evet -0- Öyle düşünmedim hiç -1- Niye haksızlık olsun -2-
- Ani karar verir misiniz?
Hayır -0- Bazen -1- Her zaman -2-
- Yakalanmayacağımı bilsem suç işleyebilirim.
Kesinlikle hayır -0- Bilmem ki -1- Tabii ki -2-
- Çocukluğunuzda kuşlara, kedilere, köpeklere taş attınız mı?
Kesinlikle hayır -0- Birkaç defa attım -1- Evet, her fırsatta -2-
- Sevgi ve aşk olayı abartılıyor.
Hayır -0- Bazen -1- Kesinlikle -2-
- Birisi dolandırılmışsa kesin hak etmiştir.
Hayır -0- Bazen -1- Kesinlikle! Aptallığına doymasın -2-
- Çabuk sıkılırım.
Hayır -0- Bazen -1- Her zaman -2-
- Birine haksızlık yaptığım zaman vicdan azabı çekerim
Evet -0- Bazen -1- Hayır, niye çekeyim? -2-
- Trafikte başka araçları sıkıştırır, arkalarına dayanıp selektör yapar mısınız?
Kesinlikle hayır -0- Bir, iki defa yaptım -1- Tabii, adam gidi gitsinler -2
- Amaca giden her yol mubahtır.
Hayır -0- Bazen -1- Tabii ki -2-
- Çevrenizdeki insanlara duygusal şiddet uyguladınız mı ?
Kesinlikle hayır -0- Bazen sinirlendiriyorum -1- Hak ediyorlarsa evet -2-
- Kıskanç mısınız?
Hayır -0- Biraz -1- Hiç affetmem -2-
- Kaç gerçek dostunuz var?
Çok -0- Birkaç iyi dostum var -1- İnsanlara güvenilmiyor -2-
Şimdi geldik değerlendirmeye seçenekleri topladıysanız ortaya bir puan çıkmıştır. Bu puanları şu
şekilde değerlendiriyoruz.
0-10 puan arasında aldıysanız siz bir meleksiniz.
10-20 puan arasında aldıysanız normal bir insansınız.
20-40 arasında aldıysanız siz bir psikopatsınız.
Birçok insan normal karakterleri içinde psikopatik özellikler gösterebiliyor. Bu bilgiler ışığında ve test
sonucunda çevrenizde bu kriterlere uyan kişiler varsa bu kişilerden uzak durmanızı tavsiye ederiz. Bu
insanlar çok zaman sıkıştırıldıklarında ya saldırganlaşıyorlar ya da tam tersine duygu sömürüsü rolüne
giriyorlar.
Öte yandan dünyanın ünlü psikologlarından psikopatlık uzmanı Kevin Dutton; psikopatların
toplumda önemli bir yerinin olduğundan da bahsediyor. Dutton’a göre normal insanların
yapamayacağı bazı işleri psikopatlar yapabiliyor ve bu insanlara ilginçtir ki ihtiyacımız var.
Örneğin askeri alanda, istihbarat alanda psikopatik özelliklere sahip duygudan yoksun motive insanlar
toplumun bir gerçeği. Yine bir örnek olarak cerrahların çoğu da işine lazer gibi odaklanmış duygudan
yoksun, titiz, sinirli ve dikkatli insanlar oluyor. Bu insanlar ameliyat sırasında duygusallığa, heyecana
yer olmadığını bilirler, bu bakımdan bazı psikopatik özellikler taşırlar.
Hepimizde bir miktar psikopatik özellikler vardır belki de günümüzde bunlar normal sayılıyor yeter ki
insanlara ve çevremize zarar vermeyelim. Ruhsal ve bedensel anlamda sağlıklı günler dileriz.